Fot.: © Konrad Rogoziński
Tekst: Piotr Stolarczyk – Grupa Podhalańska GOPR
Bezpieczny skituring
Skituring, narciarstwo wysokogórskie i skialpinizm – czym jest w dzisiejszym świecie? To dziedziny sportu różniące się od siebie miejscem ich uprawiania oraz trudnościami technicznymi zarówno podczas podejścia, jak i zjazdu. Najpopularniejszy obecnie w Polsce skituring to poruszanie się na nartach skiturowych w łatwym terenie górskim, gdzie podstawą jest umiejętność jazdy na nartach. Wybór trudności danego przejścia jest uzależniony od poziomu jazdy oraz odpowiedniej oceny ryzyka.
Film i montaż: Paweł Mucha
W dzisiejszym świecie skituring stał się odskocznią od problemów i sposobem na życie. Dzięki skituringowi, narciarstwu wysokogórskiemu czy skialpinizmowi możemy wkroczyć w świat niedostępny dla zwykłych turystów, toczyć walkę ze swoimi słabościami i wreszcie, a może przede wszystkim, odkrywać piękno otaczającej nas przyrody. Aby wyjścia skiturowe były bezpieczne i sprawiały przyjemność, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów.
Przygotowanie kondycyjno-narciarskie
Budujemy je nie dzień czy tydzień przed wyjazdem na skitury, ale dużo wcześniej. Tak naprawdę rozpoczynamy je już latem od wycieczek turystycznych, jazdy na rowerze czy wzmocnienia mięśni podczas zajęć na siłowni czy w klubie fitness. Jeśli nie mamy doświadczenia w takim treningu, warto zwrócić się o pomoc do instruktora fitness lub trenera personalnego. Tuż przed sezonem zimowym powinniśmy rozjeździć się najpierw na wyciągu narciarskim zanim ruszymy w teren na skitury. Warto również wykonać podstawowe badania lekarskie i skonsultować je z lekarzem medycyny sportowej, aby mieć pewność, czy taki wysiłek jest wskazany dla naszego organizmu.
Sprzęt i jego przygotowanie przed i w trakcie sezonu
Sprzęt skiturowy (i nie tylko) powinien być odpowiednio serwisowany i sprawdzony przed każdą wycieczką. Narty powinniśmy oddać do serwisu, który zapewni nam odpowiedni przegląd sprzętu: smarowanie, zaostrzenie krawędzi, naprawę większych ubytków w ślizgu, sprawdzenie wiązań pod kątem poprawności działania i wypięcia. Również buty skiturowe powinniśmy sprawdzić: czy klamry są sprawne, czy są pęknięcia w skorupie i czy botek jest w odpowiednim stanie. O wszelkich naprawach czy wymianie sprzętu należy pamiętać przed sezonem! Jednym z ważniejszych elementów są foki skiturowe. Z doświadczenia wiem, że w tych z wypożyczalni, które najczęściej posiadają kursanci na szkoleniach, jakość kleju i dopasowanie pozostawia wiele do życzenia. Fokipowinny być dopasowane, zaczepy sprawdzone pod kątem kompatybilności z naszymi nartami, ubytki kleju uzupełnione, a warstwa poślizgowa odpowiednio nasmarowana, aby prawidłowo spełniała swoją funkcję. Pamiętajmy też o sprawdzeniu kijków skitourowych – czy mają odpowiednie talerzyki, i czy widia jest cała i ostra, aby dobrze działała na twardym śniegu.
Odpowiednie planowanie wyjścia i ocena ryzyka
Planowanie wycieczki powinniśmy rozpocząć kilka tygodni przed wyjazdem na skitury. Dobrze jest sprawdzić w przewodnikach miejsce, gdzie chcemy się wybrać, zakupić odpowiednią mapę terenu, po którym będziemy się poruszać, a sama trasę zaplanować odpowiednio do swoich umiejętności. Należy także pamiętać o przygotowaniu wariantu alternatywnego na wypadek złej pogody lub zwiększenia się stopnia zagrożenia lawinowego. Osoby, z którymi się wybieramy na narty, nie powinny być przypadkowe – powinniśmy je poznać pod kątem sprawności fizycznej, umiejętności narciarskich, stanu zdrowia jak również tego, czy posiadają odpowiedni sprzęt i umiejętności jego wykorzystania. Nie wystarczy mieć w plecaku lawinowe ABC, należy jeszcze umieć je odpowiednio wykorzystać, gdy zajdzie taka potrzeba. Oczywiście, sprawdzamy pogodę, nie tylko na dany dzień wyjścia, ale również monitorujemy warunki meteo na kilka, a nawet kilkanaście dni wcześniej. Podczas wycieczki nieustannie sprawdzamy trzy elementy (człowiek, teren, pogoda) – czy wszystko jest OK. Jeśli tak, możemy kontynuować wyjście.
Szkolenie pod okiem odpowiednio wykwalifikowanych osób
Jeśli zaczynamy swoją przygodę ze skituringiem, najlepiej uczyć się podstaw pod okiem wykwalifikowanych instruktorów (Instruktorów Narciarstwa Wysokogórskiego PZA, Przewodników IVBV czy Instruktorów GOPR/TOPR). Wówczas mamy pewność, że otrzymana wiedza będzie na najwyższym poziomie pod względem merytoryki, doświadczenia i bezpieczeństwa. Szukajmy małych grup szkoleniowych, gdzie zajęcia w terenie są poparte wiedzą zdobytą na wykładach. Pod okiem takiej kadry poznamy odpowiednią technikę poruszania się na nartach skiturowych, jak również opanujemy odpowiednią taktykę, która pozwoli nam na bezpieczne i efektywne przejścia skitourowe.
Opanowanie elementów pierwszej pomocy
Nie możemy zapominać o bezpieczeństwie swoim i swoich partnerów. Opanowanie podstawowych elementów pierwszej pomocy powinno być priorytetem zanim wyruszymy na skitury. W plecaku powinna znaleźć się odpowiednio wyposażona apteczka, latarka z zapasowymi bateriami oraz naładowany telefon. W Polsce służby ratunkowe takie jak GOPR czy TOPR apelują o zainstalowanie aplikacji Ratunek, która pozwala na szybsze zlokalizowanie poszkodowanych. Pamiętajmy o pozostawieniu informacji w miejscu zakwaterowania o planowanej trasie wycieczki, czasie powrotu lub przekazanie takiej informacji osobie, która w razie konieczności powiadomi służby ratunkowe. Wybierając się w określone rejony górskie, musimy znać numery alarmowe odpowiednich służb działających na tym terenie.
Etyka i ochrona środowiska
Ostatnim ważnym elementem, a o którym często zapominamy, jest etyka i ochrona środowiska. Większość terenów odwiedzanych przez skiturowców to cenne przyrodniczo obszary górskie. Narciarze skiturowi czy wysokogórscy często wykorzystują przestrzeń życiową mocno zagrożonych gatunków zwierząt, co powinniśmy mieć na uwadze. Wkraczając w świat przyrody, stajemy się tylko jego gośćmi i powinniśmy go szanować.
Partnerzy artykułu
